In het dagelijks spraakgebruik wordt de term ‘kindsdeel’ vaak gebruikt. Wat wordt daarmee bedoeld?
In de huidige wet komt de term kindsdeel niet voor. In zijn algemeenheid wordt met het kindsdeel bedoeld hetgeen een kind erft op grond van de wet. Dit kindsdeel wordt ook wel het ´wettelijk erfdeel´ of het ´versterferfdeel´ genoemd.
Als de erflater (overledene) geen testament heeft, dan staat in de wet geregeld wie de erfgenamen zijn.
Wie zijn erfgenaam op grond van de wet?
Op grond van de wet zijn de volgende groepen van personen aangewezen als erfgenaam:
- Echtgenoot of geregistreerd partner en de kinderen of kleinkinderen
- Ouders, broers en zussen of hun kinderen
- Grootouders of hun kinderen (ooms, tantes, neven, nichten)
- Overgrootouders of hun kinderen (oudooms, oudtantes, achterneven en -nichten)
Als niemand erft in de eerste groep dan komt automatisch, op grond van de wet, de tweede groep in beeld.
De erflater kan van dit wettelijk systeem afwijken door een testament te laten opstellen. Een testament moet bij notariële akte zijn opgesteld, anders is het niet rechtsgeldig.
Legitieme portie
In het testament kan erflater één of meerdere kinderen onterven. In dat geval kan het onterfde kind een beroep doen op de ‘legitieme portie’. De legitieme portie is het gedeelte van de nalatenschap dat onterfde kinderen minimaal kunnen ontvangen, mits zij daar zelf een beroep op doen binnen vijf jaar na het overlijden van erflater. De legitieme portie is minstens de helft van de waarde van hetgeen het kind middels het wettelijk systeem had geërfd. De legitieme portie wordt berekend aan de hand van de omvang van de nalatenschap (baten minus schulden op datum overlijden) en het is dus altijd een geldbedrag. Goederen zoals foto’s, inboedel of sierraden kunnen niet als legitieme portie worden opgeëist. De legitieme portie is een gedeelte van de waarde van goederen die tot de nalatenschap worden gerekend.
Tot de legitieme portie kunnen echter ook giften en schenkingen worden gerekend die erflater heeft gedaan voorafgaand aan diens overlijden. Door het doen van schenkingen vóór zijn overlijden kan erflater de legitieme portie voor zijn kinderen kleiner maken. Echter, als deze schenkingen en giften hoger zijn dan gebruikelijk dan is het mogelijk dat de schenkingen worden opgeteld bij de omvang van de nalatenschap.
Binnen vijf jaar na het overlijden van erflater moet een kind dus een beroep doen op de legitieme portie. Echter, het kind kan de legitieme portie nog niet vorderen zolang de echtgenoot van erflater nog in leven is. Op grond van de wet heeft de langstlevende echtgenoot namelijk het vruchtgebruik over alle goederen van de nalatenschap. Pas als de langstlevende echtgenoot is overleden, kan de legitieme portie tot uitbetaling komen.
Uit bovenstaande blijkt dus dat de term ´kindsdeel´ echt iets anders is dan de ´legitieme portie´.
Wilt u aanspraak maken op uw legitieme portie of heeft u anderszins vragen over erfrecht. Neem gerust contact op met Kadanz Advocaten via 085-0769036 of nelemans@kadanzadvocaten.nl