De term legitieme portie in het erfrecht is bekend: het is het wettelijk erfdeel van een kind. Dit is het gedeelte van de erfenis waarop het kind altijd recht heeft, ook als het kind is onterfd. Maar wist u dat er ook een aanvullende legitieme portie bestaat? Een voorbeeld ter verduidelijking.
Dirk heeft een aantal oldtimers. Hij heeft drie kinderen, Hans, Anton en Hilde. Dirk is van mening dat na zijn overlijden alle oldtimers naar zijn zoon Hans moeten gaan, omdat Hans hem altijd heeft geholpen bij het onderhoud van de oldtimers. Dirk neemt daarom in zijn testament een legaat op ten behoeve van Hans. Dit legaat omvat alle oldtimers. Buiten dit legaat erven de drie kinderen voor gelijke delen. Hans krijgt dus niet alleen het legaat, maar ook 1/3 deel van de overige nalatenschap.
Een legaat is een goed dat de overledene nalaat aan een bepaalde persoon. Het goed kan bijvoorbeeld een meubelstuk, een kunstwerk, een huis of een som geld zijn. Aan een legaat kan de overledene ook voorwaarden verbinden. Een legaat kunt u overigens weigeren, bijvoorbeeld omdat u verwacht dat er veel onderhoudskosten aan een gelegateerd huis zijn, of omdat u de voorwaarden niet accepteert. In ons voorbeeld accepteert Hans het legaat van de drie oldtimers.
Anton en Hilde vragen zich af zij hiermee genoegen moeten nemen. De oldtimers hebben namelijk een aanzienlijke waarde.
Stel dat de waarde van de oldtimers € 75.000 is en de waarde van het overige deel van de nalatenschap € 27.000. De totale waarde van de nalatenschap is dan € 102.000. Hans krijgt dan dus het legaat bestaande uit de oldtimers (€ 75.000) en een derde deel van het overige deel van de nalatenschap (€ 9.000). Hans verkrijgt dus voor een bedrag van € 84.000. Anton en Hilde krijgen elk € 9.000 uit de nalatenschap. Als er geen legaat was opgenomen in het testament en de gehele nalatenschap (inclusief drie oldtimers) zou gelijkelijk tussen de kinderen zijn verdeeld dan hadden zij elk € 34.000 ontvangen. De helft (€ 17.000) daarvan is de legitieme portie en dus het minimale bedrag waarop Anton en Hilde recht hebben. Het tekort is dus € 8.000 voor elk van hen.
Anton en Hilde proberen in overleg met Hans tot een regeling te komen, maar Hans weigert iedere medewerking. Want, zo zegt hij, Dirk heeft dat zo beslist in zijn testament.
Anton en Hilde doen daarom een aanvullend beroep op hun legitieme portie. Hans is nu verplicht om uit zijn deel, dat hij uit de nalatenschap ontvangt, het tekort van Anton en Hilde van € 8.000 aan ieder van hen uit te betalen, in totaal € 16.000.
Anton en Hilde hebben na het overlijden van Dirk meegewerkt aan afgifte van het legaat aan Hans. Zij hadden echter daaraan onder meer de voorwaarde kunnen verbinden dat Hans dan het tekort meteen aan hen zou moeten uitbetalen. Als zij die voorwaarde hadden gesteld, hadden zij wellicht veel discussie achteraf kunnen voorkomen.
Het is van groot belang om, als u met een vergelijkbare situatie wordt geconfronteerd, tijdig advies in te winnen bij een gespecialiseerde erfrechtadvocaat.
Heeft u vragen over een legitieme portie, als onterfd kind, of als aanvulling op een erfenis? Neem gerust contact op met ons kantoor: mr Ingrid Nelemans is gespecialiseerd in erfrecht: nelemans@kadanzadvocaten.nl of 085-0769036